Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού σήμερα διαρκούν έναν ολόκληρο περίπου μήνα. Σε αυτές συμμετέχουν πάνω από 12.000 καρναβαλιστές, μέλη 35 ομάδων περίπου, που παίρνουν μέρος στην μεγάλη παρέλαση της τελευταίας Κυριακής των Απόκριων, με πάνω από 25 χειροποίητα άρματα. Την ευθύνη της διοργάνωσης την έχουν οι ίδιες οι καρναβαλικές ομάδες, που βρίσκονται σε στενή συνεργασία με τον Δήμο Ρεθύμνου.

Παρέλαση από νεότερο καρναβάλι

Για την ιστορία και μόνο, είναι θεωρώ απαραίτητο να αναφερθούν οι άνθρωποι εκείνοι που από την πλευρά του Δήμου ήταν υπεύθυνοι για τις καρναβαλικές εκδηλώσεις. Ο αρχιτέκτονας Μάνος Τσάκωνας ήταν ο πρώτος υπεύθυνος για τα καρναβάλια του 1993 και 1994. Η τότε Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ρεθύμνου Ελένη Τζέτζου ήταν υπεύθυνη για το καρναβάλι του 1995. Ο Πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ Μανώλης Ψαθάκης ήταν υπεύθυνος για τα έτη 1996 μέχρι και το 2002. Ο Μάνος Τσάκωνας αναλαμβάνει και πάλι το 2003 μέχρι και το 2006. Από το 2007 μέχρι και το 2015 υπεύθυνη είναι η αντιδήμαρχος Πέπη Μπιρλιράκη. Από το 2015 μέχρι και το 2017 υπεύθυνος είναι ο Δημοτικός Σύμβουλος Στέλιος Σαμψών, από το 2017 μέχρι και το 2019 και πάλι η αντιδήμαρχος Πέπη Μπιρλιράκη, ενώ από το 2020 μέχρι και το 2023 ο αντιδήμαρχος Θωμάς Κρεβετζάκης. Για το Καρναβάλι του 2024 υπεύθυνος είναι ο αντιδήμαρχος Μάνος Τσάκωνας.

Ούτε από τα σύγχρονα καρναβάλια λείπει η πολιτική σάτιρα.
Οι εκδηλώσεις ξεκινούν με την επίσημη Τελετή Έναρξης του Καρναβαλιού, που φέτος πραγματοποιήθηκε στην πλατεία του Άγνωστου Στρατιώτη με την προσφώνηση και αντιφώνηση μεταξύ του Δημάρχου και του Βασιλιά Καρνάβαλου. Της Τελετής Έναρξης προηγούνται οι προπομποί Καρναβαλιστές που επισκέπτονται τα χωριά και καλούν τον κόσμο να συμμετέχει στο Ρεθεμνώτικο Καρναβάλι.

Τρεις και δύο εβδομάδες αντίστοιχα πριν την μεγάλη παρέλαση, πραγματοποιούνται το παιδικό και το μεγάλο Κυνήγι του Θησαυρού, ενός θεσμού που έχει ξεκινήσει από το 1990, ενώ το παιδικό Κυνήγι Θησαυρού ξεκίνησε το 1998. Την παραμονή του Κυνηγιού του Θησαυρού γίνεται ο χορός του κυνηγιού σε μεγάλο κοσμικό κέντρο, όπου δίνεται και ο πρώτος γρίφος στους κυνηγούς.

Επόμενη εκδήλωση είναι οι Καντάδες στην Παλιά Πόλη του Ρεθύμνου. Μια μουσική περιοδεία καλλιτεχνών με παραδοσιακά όργανα και χορωδιών του Ρεθύμνου, συνοδευόμενοι από πλήθος κόσμου, κάνουν καντάδες με τραγούδια της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας στους δρόμους του ιστορικού κέντρου.

Η Τσικνοπέμπτη γιορτάζεται με ξεχωριστή λαμπρότητα και πολλές καρναβαλικές ομάδες διοργανώνουν διάφορες εκδηλώσεις με ψησταριές κρασί και πολύ κέφι.

Από το 1996 πραγματοποιείται ο χορός των ομάδων σε μεγάλο κέντρο ψυχαγωγίας. Η βραδιά περιλαμβάνει παρουσίαση πρωτότυπων θεατρικών σκετς με σκηνικά, κοστούμια και στολές προσαρμοσμένα στο θέμα που έχει επιλέξει η κάθε ομάδα για το Καρναβάλι. Μετά την παρουσίαση γίνεται πάρτυ με φαγητό και χορό μέχρι το πρωί.

Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με τη νυχτερινή παρέλαση το Σάββατο το βράδυ. Εκεί, μπροστά από το Δημαρχείο, γίνεται πολλές χρονιές η προσφώνηση και η αντιφώνηση του Δημάρχου και του Βασιλιά Καρνάβαλου.

Το Ρέθυμνο δεν ξεχνά την βενετσιάνικη ιστορία του και την κάνει θέμα στο καρναβάλι

Η κορύφωση του Καρναβαλιού είναι την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Μετά το μεσημέρι ξεκινά η μεγάλη παρέλαση καρναβαλιστών και αρμάτων στην κεντρική λεωφόρο του Ρεθύμνου, ενώ μετά το τέλος της έχουμε την καύση του Βασιλιά Καρνάβαλου στην παραλία του Ρεθύμνου.

Παράλληλα γίνονται και πολλές άλλες εκδηλώσεις. Οι ομάδες διοργανώνουν πάρτυ σε διάφορα νυχτερινά μαγαζιά ενώ δεν λείπουν και οι εικαστικές εκθέσεις με θέμα το καρναβάλι.

Τα άρματα παλιότερα κατασκευάζονταν στην αίθουσα του Αγ. Φραγκίσκου. Αργότερα παραχωρήθηκαν διάφορες αποθήκες από ιδιώτες και το 1998 ο Δήμος κατασκεύασε μια μεγάλη αποθήκη για να γίνεται η κατασκευή των αρμάτων.

Το Ρέθυμνο γίνεται πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών από όλα τα μέρη της Κρήτης αλλά και της Αθήνας, είτε ως συμμετέχοντες είτε ως θεατές. Έτσι, το Καρναβάλι του Ρεθύμνου διεκδικεί και κατακτά συνεχώς τη θέση που του αξίζει μεταξύ άλλων αντίστοιχων εκδηλώσεων, γνωστών ανά το Πανελλήνιο, δικαιώνοντας έτσι τις προσδοκίες των εμπνευστών του και τις φιλόδοξες προσπάθειες των συνεχιστών αυτής της παράδοσης, που μετράει περίπου 120 χρόνια.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ

Βαλαρής Θεμιστοκλής. (2005). Μια πόλη Αναμνήσεις. Ρέθυμνο.

Βιβυλάκης Δημήτρης. (1984). Τα Περβόλια του Ρεθύμνου στου κύκλου τα γυρίσματα. Ρέθυμνο.

Δήμος Ρεθύμνου. Η φυσιογνωμία του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού. Ομιλία που εκφωνήθηκε στη Φλωρεντία της Ιταλίας, σε διεθνές συμπόσιο για το Καρναβάλι, 3-4/2/2016.

Εκκεκάκης Γιώργος. Από το Ρεθεμνιώτικο καρναβάλι του 1901. Εφημερίδα “Ρεθεμνιώτικα Νέα”, 12/3/2013.

Μαυράκης Αλκιβιάδης. (1995). Περιβόλια Ρεθύμνου. Το συναξάρι του τόπου. Ρέθυμνο.

Παπαδάκης Κωστής. (2010). Ρέθυμνο 1900-1950. Το Ρέθυμνο που μας κληροδότησε το σημερινό Ρέθυμνο. Ρέθυμνο.

Πολιουδάκης Νίκος. Μιχάλης Καράς: Ένας παλιός Ρεθεμνιώτης μέσα σ’ όλα για το Ρέθυμνο. Εφημερίδα “Ρέθεμνος”, 16/3/2013.

Αρχείο Αιμιλίας Μιχελιδάκη-Ρακιντζή.

Αρχείο Εύας Λαδιά-Πολιτιστικό Ρέθυμνο.

Αρχείο Μάνου Τσάκωνα.

Κείμενο : Νίκος Δερεδάκης