Μέχρι και το έτος 1982 φορέας και οργανωτής του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού ήταν η Περιηγητική Λέσχη με την συμπαράσταση του Δήμου Ρεθύμνης αλλά και των Χανίων, Ηρακλείου, Αγίου Νικολάου και τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής του Δήμου Ρεθύμνης, αλλά και των Χανίων, Ηρακλείου, Αγίου Νικολάου και τη συμμετοχή όλων των πολιτών. Το 1983 ο Δήμος Ρεθύμνης, αναλαμβάνει ως επίσημος φορέας την ευθύνη για τη διοργάνωση των εκδηλώσεων, διατηρώντας στενή συνεργασία με την Περιηγητική Λέσχη.

Το 1983 μάλιστα ήταν η καλύτερη χρονιά του Καρναβαλιού, με 17 άρματα να συμμετέχουν σε αυτό και με τη Φιλαρμονική του Δήμου Ηρακλείου να ντύνει μουσικά την παρέλαση. Το 1984 η μεγάλη παρέλαση αναβλήθηκε λόγω της μεγάλης πλημμύρας που έπληξε την πόλη του Ρεθύμνου και είχε ανυπολόγιστες υλικές ζημιές. Την επόμενη χρονιά, παρά το τσουχτερό κρύο, το καρναβάλι διεξήχθη κανονικά με τους καρναβαλιστές να διασκεδάζουν με την ψυχή τους. Εκείνα τα χρόνια μάλιστα δινόταν και χρηματικό βραβείο από τον Δήμο στα καλύτερα άρματα.

Εκείνη η χρονιά ήταν και η τελευταία χρονιά του Καρναβαλιού. Θα έμπαινε σε μια μεγάλη περίοδο εσωστρέφειας και αργίας μέχρι το 1992.

Καρναβαλική παρέλαση τη δεκαετία του 1980 μπροστά από τα εμπορομανάβικα. (Αρχείο οικ. Κανά)

Αφίσα για το καρναβάλι του 1983.

Η Δημοτική Φιλαρμονική στο τελευταίο καρναβάλι του 1985. (Αρχείο Δημήτρη Δελήμπαση)

ΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ

Μετά το καρναβάλι του 1985 δημιουργήθηκε μια μεγάλη αντιπαράθεση μεταξύ της Περιηγητικής Λέσχης και του Δημάρχου Ρεθύμνου και το καρναβάλι διακόπηκε για 7 ολόκληρα χρόνια.

Συγκεκριμένα, μετά το Καρναβάλι, ο Κώστας Κανάς μαζί με τον Μιχάλη Καραδάκη (Καρά), που εκείνα τα χρόνια είχε δραστηριοποιηθεί έντονα στο Καρναβάλι, επισκέφθηκαν τον Δήμαρχο για να συζητήσουν για τη διοργάνωση του επόμενου Καρναβαλιού. Ο Μιχάλης Καράς ζήτησε από τον Δήμαρχο κάποια βασικά πράγματα, με κυριότερο τη βελτίωση του οδοστρώματος για να παρελαύνουν με άνεση τα άρματα. Υπήρξε τότε μια έντονη λεκτική αντιπαράθεση και ο Κώστας Κανάς, νιώθοντας απογοητευμένος από τη στάση του Δήμου απέναντι σε ανθρώπους που τόσα είχαν προσφέρει στον θεσμό, ανακοίνωσε ότι η Περιηγητική Λέσχη δεν πρόκειται να συμμετάσχει ξανά στη διοργάνωση του Καρναβαλιού.

Καρναβαλική παρέλαση στην Παραλία. (Αρχείο Περιηγητικής Λέσχης Ρεθύμνου)

Το μοναδικό καρναβαλικό γεγονός εκείνα τα χρόνια της διακοπής ήταν ο μεγάλος χορός της Περιηγητικής Λέσχης, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

ΟΙ “ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΣ” 

Το 1991 ο Μιχάλης Καράς προσπαθεί με την παρέα του να αναβιώσει το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι. Φτιάχνουν αυτοσχέδια κανόνια που πετούν χαρτοπόλεμο και η δημοσιογράφος Μαρία Πετράκη ανακοινώνει από το ραδιόφωνο ότι «τρομοκράτες» θα βρεθούν στο Ρέθυμνο. Μάλιστα κάθε μια ώρα έπαιζε από το ραδιόφωνο το ραδιοφωνικό σποτ: «Θα κατέβουν οι «τρομοκράτες» να τρομοκρατήσουν το Ρέθυμνο με τις μπομπάρδες τους». Έτσι δημιουργήθηκε η καρναβαλική ομάδα «ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΣ» που για αρκετά χρόνια συμμετείχε στα επόμενα καρναβάλια με σατιρικά άρματα.

Θυμάται ο Μιχάλης Καράς από εκείνο το πρώτο καρναβάλι: «Το Σάββατο το βράδυ έκανα την προσευχή μου να πιάσει μια δυνατή βροχή να μας τα διαλύσει όλα γιατί την επομένη δε θα μπορούσαμε να κατέβουμε από την κούραση. Με είχε βγάλει στο κλάμα. Την επομένη ήρθανε πάνω από χίλια άτομα μασκαράδες! Είχε έρθει η αστυνομία να συνοδεύσει κόσμο. Δεν το περιμέναμε! Κατεβήκαμε στην πόλη, είχαμε φτιάξει μπομπάρδες κι έγινε χαμός! Εμείς ντυθήκαμε 4 άτομα με κάλτσες στα μούτρα σαν τρομοκράτες. Κατασκευάσαμε ένα μόνο άρμα που πάνω υπήρχαν τέσσερα θέματα. Φτιάξαμε τον δράκο που έφαγε το βασιλιά καρνάβαλο κι είχαμε γράψει πάνω στον δράκο ποιοι ήταν οι υπεύθυνοι για τη διακοπή του Καρναβαλιού. Είχε φτιάξει ο Μανώλης ο Σκευάκης την Παλιά Πόλη και από πάνω τις πολυκατοικίες που ανοίγουν το στόμα τους να την φάνε, ενώ υπήρχαν παντού σάκοι με σκουπίδια. Με χαρτόνια, ξύλα και σίδερα που βρίσκαμε από το δρόμο τα φτιάχναμε αυτά. Στο ίδιο πάντα άρμα, φτιάξαμε τον Άγνωστο Στρατιώτη, κανονικό άγαλμα και με το ένα χέρι κρατούσε το όπλο και με το άλλο τη μύτη του, αφού η περιοχή βρωμούσε τότε από τα λύματα. Άρεσε πάρα πολύ στον κόσμο. Το τέταρτο θέμα ήταν ο Βουκεφάλας, γιατί ήταν τότε το σκοπιανό στην επικαιρότητα. Είχαμε βάλει ένα zastava και το είχαμε κάνει άλογο. Στο πλάι ήταν σχεδιασμένη όλη η διαδρομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, από πάνω είχε τις βαλίτσες του, τις σάρισες, τις ασπίδες και ήταν μέσα ένας αρχαίος Έλληνας ντυμένος ο Αλέξανδρος, κι οδηγούσε».

Ο ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

Μετά από την επιτυχία αυτού του πρώτου αντί-καρναβαλιού και την αυθόρμητη συμμετοχή του κόσμου, οι διοργανωτές του επισκέφθηκαν τον τότε Δήμαρχο Δημήτρη Αρχοντάκη και του ζήτησαν να αναβιώσουν ξανά το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι υπό την αιγίδα του Δήμου.

Παράλληλα, από το 1990 είχε ξεκινήσει δειλά-δειλά και το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού, που έμελλε κι αυτό να αποτελέσει ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα της περιόδου του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού. Η μεγάλη απήχηση που είχε το κυνήγι και οι οργανωμένες ομάδες που δημιουργήθηκαν οδήγησαν τον Δήμο Ρεθύμνου να καλέσει τις ομάδες αυτές να στηρίξουν το Καρναβάλι για να ξανασταθεί στα πόδια του. Έτσι, το 1993 ξεκίνησε μια νέα σελίδα για το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι, με τη μορφή που το γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα.

Κείμενο: Νίκος Δερεδάκης